TARİHÇE:Voleybol; Amerikalı William Morgan tarafından 1895'te ABD'de bulundu. Morgan YMCA adlı bir dernek üyesi olarak gençlerin spor yapması için bu oyunu geliştirmiştir. Morgan, bu oyunu basketboldan daha az fiziksel temas gerektiren bir oyun oluşturmak üzere basketbol, beyzbol, tenis ve hentbolun bazı özelliklerini biraraya getirmiş ve bu oyuna MINTONETTE adını vermiştir.
Morgan voleybol filesinin kullanılmasında tenisten baz almıştır ve 1.83 metreye kadar çıkarmıştır. Sonradan bu oyunun ismi Volleyball diye değiştirilmiştir ve iş adamları bu oyunu oynamaya başladı. İlk uluslararası turnuva 1913 yılında Asya kıtasında düzenlenmiş ve turnuvaya Çin, Japonya ve Filipinler katılmıştır.
1916'da Filipinler'de topu belli bir açıyla yükselterek başka oyuncu tarafından vurulması şeklinde hücuma yönelik bir stil geliştirilmiştir. Birinci Dünya savaşında Avrupa'ya gelen ABD askerleri voleybolu tanıtmaya başlamışlar ve 1917 yılında Y.M.C.A. üyesi ABD askerleri bu sporu Fransa'ya götürmüşlerdir. 1917 yılında Çekoslavakya'da oynanmaya başlamıştır. Aynı yılda oyun puanı 21'den 15'e düşürülmüştür. 2.13 metre olan file yüksekliği 2.43 metreye yükseltilmiştir. 1918 yılında sahadaki oyuncu sayısı 6 oyuncuyla sınırlı tutulmuştur.
Voleybol 1920'de Polonya'da oynanmaya başlanmış ancak her ülke oyun kurallarını değişik olarak belirlemiştir. Örneğin Asya kıtasında voleybol 9 kişiyle ve alçak filede oynanmıştır. 1922'de her takım için üç vuruştan sonra topu karşıya atma kararı alınmıştır. Daha sonradan voleybol popüler bir spor haline gelmiş ve bugünlere ulaşmıştır.
OYUNCU MEVKİLERİ:PASÖR: Oyun kurucusudur. Smaçörlere ve orta oyunculara, hücum yapmaları için pas atar. Oyun kuruluşuna göre sahada 1 veya 2 tane bulunur. Yine oyun kuruluşuna göre, 2 veya 3 numarada oynayabilir.En önde durur.
PASÖR ÇAPRAZI: Pasör servise geçtiğinde öne gelen ve genellikle uzun pasla hucüm eden oyuncudur. 2 numara oyuncusu da denilebilir. Bu oyuncu 4-3 taktiğinde görev alır.
SMAÇÖR:Smaçörler bir takımda hücum yapan oyunculardır.En arkada durur ve oradan smaç yapar
Orta adamı: 3 numaradan oynayan ve kısa,kurşun,arkaya dolanarak tek ayakla vurulan paslarla hucüm eden elemanlara denir. Bu görevle 2 oyuncu sahada yer alır. Birisi servise geçtiğinde diğeri (yani "çaprazı") öne geçer, bu nedenle 3 numaralı bölge de sürekli hucüm bölgesidir.
LİBERO:Oyunun en arkasında duran savunma oyuncusudur. Servis atamaz, blok yapamaz, smaç basamaz. Takımdan farklı renkte forma giyer. Maçta veya takımda kaptan olamaz.
PAS ÇEŞİTLERİ: KISA PAS: 3 numara oyuncularına atılan pastır, hızlı hücumu sağlar ve karşı takımı savunması yerine yerleşmeden yakalama amacı taşır. Yüksekliği ve zamanlamasına göre; 3 numara oyuncusu, top pasöre ulaşmadan önce hareketlenir ve top pasörle buluştuğunda havada olur, pasör topu oyuncunun eline atmak zorunda değildir.
UZUN PAS:Genellikle 4 ve 2 numara oyuncularına atılan yüksek pastır.
GEÇ KISA PAS: 3 numara oyuncusu,topu almaya çalışır.
KURŞUN PAS: 4 ve 2 numara oyuncularının hücumlarını hızlandırmak amacıyla atılan, file köşelerine doğru ve fileye paralel olarak atılan pastır.
NORMAL PAS: 3 numara oyuncusu, top pasöre giderken hareketlenir ve top pasörle buluştuğunda zıplar, topla en yüksek noktada buluşup, topa vurur.
Voleybol OYUN ALANININ ÜZERİNDEKİ ÇİZGİLERBütün Çizgiler: 5 cm. genişliğindedir. Çizgiler, zeminden ve diğer çizgilerden farklı ve açık renkte olmalıdır.
Sınır Çizgileri: İki yan ve iki dip çizgi oyun alanını belirler. Yan ve dip çizgilerin her ikisi de oyun alanının boyutlarına dahil olarak çizilir.
Orta Çizgi: Orta çizginin tam ortası oyun alanını 9 x 9 m. boyutlarında iki eşit alana böler. Bu çizgi, filenin tam altından iki yan çizgi arasında uzanır.
Hücum Çizgisi: Her oyun alanında orta çizginin tam ortasından geriye doğru 3 m.’lik bir hücum çizgisi çizilir.
FIVB’nin Dünya Müsabakaları’nda hücum çizgisi yan çizgilerden itibaren toplam 1.75 m.’lik kesik çizgilerle uzatılmıştır. 5 cm. eninde, 15 cm. boyundaki bu 5 adet kısa çizgi 20 cm. aralıklarla çizilmelidir.
VOLEYBOLDA BÖLGELER VE SAHALARÖn Bölge: Her oyun alanında ön bölge orta çizginin tam ortasıve hücum çizgisiyle (genişliği dahil) sınırlıdır.Ön bölgenin yan çizgiler dışında serbest bölgenin sonuna kadar uzandığı varsayılır.
Servis Bölgesi: Servis bölgesi, dip çizginin gerisinde 9 m. genişliğindedir (dip çizgi hariç).
Bu bölgenin yan sınırları, yan çizgilerin uzantısı olarak dip çizgilerden 20 cm. geride ve bunlara dik 15 cm. uzunluğunda iki kısa çizgiyle belirlenir. Her iki kısa çizgi de servis bölgesinin genişliğine dahildir.Servis bölgesinin derinliği serbest bölgenin sonuna kadar devam eder.
Oyuncu Değiştirme Bölgesi: Oyuncu değiştirme bölgesi, her iki hücum çizgisiyle sınırlanan ve yazı hakeminin masasına kadar olan bölgedir.
Isınma Sahası: FIVB’nin Dünya Müsabakaları’nda ısınma sahaları yaklaşık 3 x 3 m. boyutlarında, serbest bölgenin dışında ve oturma sıralarının bulunduğu taraftaki köşelerde yer alır
FİLE VE DİREKFİLENİN YÜKSEKLİĞİ :File, orta çizginin üstünde ve buna dik olarak yer alır; erkekler için 2.43 m. ve bayanlar için 2.24 m. yüksekliğindedir.
Filenin yüksekliği oyun alanının ortasından ölçülür. Filenin iki kenar yüksekliği kesinlikle aynı olmalı ve buradaki yükseklik kuralda belirtilen yüksekliği 2 cm.’den fazla geçmemelidir
DİREKLER: Filenin bağlandığı direkler, yan çizgilerin dışından 0.50 m. ile 1.00 m. mesafede yerlettirilmittir. Direkler 2.55 m. yüksekliğinde ve tercihen ayarlanabilir olmalıdır.Direkler düzgün ve yuvarlak olmalı, zemine tel kullanılmadan tutturulmalıdır. Tehlikeli ve engelleyici unsurlar taşımamalıdır.
TOPLAR Top, içinde lastik veya benzeri bir maddeden bir kese bulunan, küresel ve dış kısmı esnek deri ya da sentetik deriden yapılmış olacaktır. Sentetik deri materyalin onayı FIVB yönetmeliklerince belirlenmiştir.
Tek bir açık renk ya da FIVB tarafından homologe edilmiş renklerin kombinasyonu kullanılabilir. Çevresi 65-67 cm. ve ağırlığı 260-280 gr.’dir. İç basıncı 0.30-0.325 kg/cm2’dir (294.3-318.82 mbar veya hPa).
BİR SAYI ALMAK, SET VE MAÇ KAZANMAK BİR SAYI ALMAK Oyun Hataları: Ne zaman takım bu kurallara uymayan bir harekette bulunur veya bir şekilde bu kuralları çiğnerse, hakemlerden biri oyun hatası için düdük çalar. Hatalara hakemler karar verir ve kurallara göre cezalarını tayin ederler. Eğer art arda iki veya daha fazla hata yapılırsa, sadece ilk yapılan hata dikkate alınır; eğer iki ya da daha fazla hata rakipler tarafından aynı anda yapılırsa, bu bir ÇİFT HATA’dır ve rally tekrarlattırılır.
Bir hatanın sonuçları:Her hata rally’nin kaybedilmesiyle sonuçlanır: Eğer hatalı takımın rakibi servis attıysa, bir sayı alır ve servis atmaya devam eder; Eğer hatalı takımın rakibi servis karşıladıysa, bir sayı alır ve servis kullanma hakkı kazanır.
SET KAZANMA Bir set (netice seti -5’inci- hariç) en az 2 sayı farkla 25 sayıya ulaşan takım tarafından kazanılır. Sayılarda 24-24’lük eşitlik olması halinde oyun iki sayılık farka ulaşılana kadar (26-24, 27-25) devam eder.
MAÇ KAZANMAK Maç, üç seti alan takım tarafından kazanılır. Setlerde 2-2’lik eşitlik olması halinde, netice seti (5’inci) en az 2 sayı farkla 15 sayı üzerinden oynanır.
-----TEK KİŞİLİK BLOK---
-----FİLENİN SULTANLARI-----